درس فارسی عمومی
درس فارسی به ارزش 3 واحد نظری است. این درس جزو دروس عمومی بوده و معمولا در نیمسال اول به دانشجویان ارائه می گردد.
این درس برعکس تصور موجود، یکی از مهم ترین دروسی است که به دانشجویان ارائه می گردد ولی متاسفانه هم از سوی دانشگاه ها و هم از سوی اساتید و دانشجویان به آن بی توجهی می شود.
با توجه به برخی آمار (ثبت نام کنندگان آزمون های نظام مهندسی) بیش از 95 درصد دانش آموختگان مقطع کارشناسی در حیطه نظارت و اجرا مشغول به کار می شوند. در این حوزه یک مهندس علاوه بر داشتن دانش فنی، ملزم به دانستن معانی واژگان مختلف، کاربرد و تفاوت های آنها (از منظر حقوقی) است. یک مهندس بایستی فهم درستی از متن مقررات فنی و شهرسازی (که به صورت مرتب در حال تغییر و تحول هستند) داشته و از مهارت مناسب در نوشتن (آیین نگارش و دستور خط فارسی) برخوردار باشد. چرا که قراردادها و تهیه گزارشات، صورتجلسات و صورتمجلس ها، و انجام مکاتبات اداری یکی از اصلی ترین و مهم ترین فعالیت های یک مهندس عمران در طول دوره کاری وی به ویژه در حیطه نظارت و اجرا می باشد. بدون انجام این فعالیت ها، قراردادی امضا نشده، جریان مالی ای اتفاق نیفتاده و پروژه ای اجرا نمی شود.
متاسفانه به جای تدریس کاربردی درس فارسی عمومی برای دانشجویان رشته عمران بسیاری از اساتید به سایر حوزه ها ورود پیدا می کنند. در حالی که به این مطالب به اندازه کافی در دوره قبل از دیپلم پرداخت شده است. به دلیل این بی توجهی در نهایت مهندسانی داریم که از نظر فنی و محاسباتی در سطح مناسبی قرار دارند ولی اغلب قادر نیستند زبان مادری خود را فراتر از محاوره (آنهم چه محاوره ای!) استفاده کنند. گزارش ها و نامه هایی با جمله بندی نامناسب، اشتباهات املایی و بعضا استفاده اشتباه از واژگان جزو معمول ترین مشاهدات در این رابطه است.
البته این موضوع تنها دامن گیر دانشجویان رشته عمران نیست. در سایر رشته ها نیز تا حدودی عوارض عدم تدریس کاربردی فارسی خود را نشان می دهد. ساده ترین مثال برای این موضوع عدم توانایی بسیاری از دانشجویان در نوشتن یک درخواست مکتوب ساده به واحد آموزش است.
موضوع این نوشته بیان کوتاه و بررسی خودمانی یک مشکل دانشجویان رشته عمران بود، امید است مجریان دوره های تحصیلی عمران کمی در دیدگاه های خود تجدیدنظر کرده و نظارت محتوایی و کیفی بیشتری اعمال کنند. همچنین امیدوارم در این متن اشتباه ادبی و نگارشی وجود نداشته باشد.
منابع درسی:
1. کتاب دستور خط زبان فارسی (مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی) از انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
2. فرهنگ املایی خط فارسی نوشته آقای علی اشرف صادقی و خانم زهرا زندی مقدم از انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
3. زبان و نگارش فارسی نوشته آقایان حسن احمدی گیوی، اسماعیل حاکمی، یدالله شکری، سیدمحمود طباطبایی اردکانی از انتشارات سمت.
4. دستور زبان فارسی 1 و 2 نوشته آقایان حسن احمدی گیوی و حسن انوری از انتشارات فاطمی.
5. در دری (فارسی عمومی برای دانشگاه ها) نوشته آقای علی سلطانی گردفرامرزی از انتشارات سمت.
6. کتاب فارسی عمومی نوشته آقای سیدمحمد دامادی از انتشارات دانشگاه تهران.
7. کتاب درباره زبان فارسی نوشته آقای مهدی درخشان از انتشارات دانشگاه تهران.
8. کتاب نگارش و ویرایش نوشته آقای احمدی سمیعی گیلانی از انتشارات سمت.
9. کتاب های نگارش 1 و 2 و 3 پایه های 10 و 11 و 12 دوره دبیرستان. این کتاب ها به صورت رایگان بر روی پایگاه کتاب های درسی در دسترس قرار دارد.
هدف و سرفصل درس زبان فارسی مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
هدف: تکمیل آموزش زبان فارسی دوره دبیرستان در حدی که دانشجوی کارشناسی یا فارغ التحصیل دوره کاردانی بتواند کتب فارسی مورد نیاز این سطح را بی غلط بخواند مطالب مورد نیاز در این سطح را بی غلط بنویسد.
سرفصل:
درباره نویسندگی و ارزش و نقش نویسنده در جامعه، برای نویسندگی چه باید کرد، مشخصات یک نوشته خوب، مشخصات یک نویسنده خوب، نکته هایی در رسم الخط (شیوه املای) فارسی، نشانه گذاری، یادداشت برداری در ضمن مطالعه، گزارش نویسی (موضوع گزارش، دریافت کننده گزارش، هدف از تهیه گزارش و ...)، خلاصه نویسی (شیوه های تلخیص).
- شیوه تحقیق: آشنایی با مراجع تحقیق، نحوه استفاده از مراجع و ماخذ
- مقاله نویسی (طرز نوشتن مقاله، انواع مقاله: ادبی، علمی، اجتماعی و ...)
- داستان نویسی (شیوه قصه پردازی، مقام ادبیات داستانی در جامعه، موضوع داستان و طراح انواع آن)
- فن ترجمه (نقش ترجمه و تاثیر آن در ادبیات و فرهنگ ملل)
- انواع نثر (مرسل، ساده، مسجع، مصنوع و فنی، همراه با نمونه ها)
- انواع نظم با شواهد هر نوع
- سبک های ادبی: فارسی (خراسانی، عراقی، هندی، اصفهانی، دوره بازگشت)، خارجی (مشهورترین آنها)
- برخی اصطلاحات ادبی (بدیهه، ارتجال، رکیک، سهل ممتنع، مجاز و ...)
- مختصری در دستور زبان فارسی
- شیوه تهیه و تنظیم پایان نامه (استاد راهنما، انتخاب موضوع، تهیه و تنظیم رساله و ...)